Saltar navegación

Elementos

Balizas

Ilustración dunha baliza de orientación

As balizas con obxectos que se colocan durante o itinerario para indicar os puntos de control. As balizas oficiais teñen tres caras de 30x30 centímetros, cada unha das caras está formada por un triángulo de cor branca e outro de cor laranxa. 

Non é necesario utilizar as balizas oficiais, podemos fabricar as nosas propias balizas co formato máis axeitado, mira o apartado de construción de materiais.


Aparello para o rexistro dixital de datos.Xunto á baliza, está o sistema para rexistrar o paso das persoas polo control. Pode ser un dispositivo dixital ou unha pinza perforadora que fai unha marca na tarxeta de control. No apartado de vídeos para aprender máis, podes ver unha explicación do uso do dispositivo dixital para rexistrar o paso polas balizas. 

Hai xogos de orientación nos que se usan "balizas virtuais", ou sexa, non se colocan os sinais no terreo senón que se utiliza unha aplicación instalada nun dispositivo móbil como un teléfono para rexistrar o paso polos puntos marcados no mapa.

Lectura facilitada

Ilustración dunha baliza de orientación

As balizas con obxectos que se colocan durante o itinerario para indicar os puntos de control.

As balizas oficiais teñen tres caras de 30x30 centímetros,

que son como as do debuxo.

Nos nosos xogos podemos fabricar e utilizar balizas de calquera forma.


Ao lado da baliza hai un aparello para controlar que as persoas pasaron por esa baliza.

No apartado de vídeos para aprender máis podes ver unha explicación do que se fai nas balizas. 

Hai xogos de orientación nos que se usan "balizas virtuais",

que non se poñen no terreo porque van nos móbiles.

O mapa

Trátase dun mapa topográfico (ou plano) no que se inclúe máis información sobre o terreo, destacando ata os pequenos detalles, pero sen nomes de lugares, rúas ou sitios de interese.

Ilustración dun mapa de orientación simulado

1 Relevo

Representación do relevo coas curvas de nivel e outros elementos do terreo que son importantes para a actividade de orientación, como por exemplo os camiños, estradas, vexetación, cursos de auga, construcións humanas, e outras moitas indicacións. Para identificar mellor os elementos do terreo utilízanse cores:

  • Marrón para o que se refire ao relevo, por exemplo curvas de nivel e montículos.
  • Negro para rochas e construcións humanas.
  • Azul para o que ten que ver coa auga, por exemplo ríos e pozas. Se a marxe do debuxo ten cor negra significa que é imposible de pasar (infranqueable).
  • Verde, amarelo e branco para a vexetación. Branco = bosque accesible, amarelo = zonas despexadas e cultivos, verde = vexetación densa.
  • Maxenta para indicar os puntos de control e o percorrido.
Se non lembras o que son as curvas de nivel vai ao apartado "Partes dun mapa" (Nova xanela)

2 Lenda

Na lenda descríbese o significado dos símbolos utilizados no mapa: iconas, liñas e cores. Captura da lenda dun mapa de orientación

3 Escala, equidistancia

A escala é a relación entre as dimensións no mapa e o mundo real. No mapa de exemplo a escala é 1:2.500, ou sexa 1 cm no mapa son 250 cm (2,5 metros) na realidade.

A equidistancia é a diferenza de altura entre dúas curvas de nivel consecutivas. No exemplo a equidistancia é de 5 metros.

Tes máis información sobre a escala no apartado "Mapas e planos" (Nova xanela)

4 Liñas do norte

Indicacións que van do sur ao norte para orientar o mapa e axudar a trazar rumbos co compás.

5 Descricións

O apartado de descrición da información sobre as balizas. Tamén pode ir nunha folla separada.

As primeiras columnas indican o número de baliza e o código do control, as seguintes columnas conteñen información para atopar a baliza.

Existen moitos símbolos e deixaremos para outro momento o uso dos debuxos que poden ir na folla de descricións. Se tes curiosidade podes ver un resumo nesta ligazón (Nova xanela)

Na iniciación do deporte de orientación mellor utilizar descricións como pistas doadas de entender, por exemplo:

Lonxitude: 1000 metros
Número Descrición

1

Xunto á árbore máis pequena.

2

Mira ao norte e terás sorte.

6 Controis

Indica a posición dos controis, número das balizas e o percorrido das probas de orientación que se completan por orde.

Na modalidade de score ou rogaine, non hai unha orde de paso polas balizas e por ese motivo nos mapas non aparecen as liñas entre controis.

Exemplo da sinalización dos puntos de control nun mapa de orientación
 O significado:

Triángulo: indica o lugar da saída.

Círculo: zona do punto de control.

Círculos concéntricos (círculo pequeno dentro dun círculo maior): lugar de chegada, a meta.

O lugar de saída e chegada pode ser o mesmo.

Lectura facilitada

Ilustración dun mapa de orientación simulado

Os mapas que se utilizan nas carreiras de orientación
son mapas que explican ben como é o terreo, pero non levan
o nome das aldeas, cidades e outros sitios
para non dar pistas ás persoas que participan no deporte.
1. No mapa hai debuxos de diferentes cores, cada cor representa un tipo
de elemento:
Marrón para as cousas do relevo, por exemplo curvas de nivel e montículos.
Negro para rochas e construcións humanas.
Azul para o que ten que ver coa auga, por exemplo ríos e pozas.
Verde, amarelo e branco para a vexetación.
Maxenta para indicar os puntos das balizas e o percorrido.

2. Nunha parte do mapa explícanse os símbolos, é o que se chama lenda.

3. No mapa tamén debe aparecer a escala, que é un número ou un debuxo
que indica como de pequenas son as cousas do mapa en comparación coa realidade,
se a escala é 1:2.500 quere dicir que 1 cm no mapa son 250 cm (2,5 metros) na realidade.

4. O mapa ten símbolos e liñas para indicar onde está o norte.

5. No mapa pode ir unha descrición do lugar onde están as balizas.

6. En cor maxenta van os símbolos para indicar o percorrido,

o triángulo marca o lugar da saída,

os círculos son os lugares das balizas,

e os dous círculos xuntos é a meta.

Compás

En orientación utilízanse principalmente dous tipos de compás:

Compás de dedo, o máis utilizado nas probas de orientación porque o seu manexo é máis rápido que o compás cartográfico.

Ten este nome porque o compás se leva suxeito a un dedo.

Imaxe dun compás de dedo

Queres saber como se utiliza o compás de dedo?

Ilustración cos pasos para utilizar un compás de dedo

  1. Colocar o compás sobre o mapa coa frecha de dirección paralela á liña que une os puntos de orixe e destino.
  2. Xirar o mapa co compás ata que as liñas do norte do mapa e a agulla magnética coincidan.
  3. Este paso depende do tipo de compás de dedo. Se ten o limbo xiratorio, hai que movelo ata que as liñas de orientación coincidan coas liñas do norte do mapa. Se ten o limbo de cores, só hai que lembrar a cor e símbolo ao que apunta a agulla magnética.
  4. A frecha de dirección do compás indica cara onde hai que ir.

Lectura facilitada

En orientación utilízanse principalmente dous tipos de compás:

O compás cartográfico transparente, que xa se explicou antes.

Ilustración dun compás cartográfico

É o compás de dedo, que chaman así porque se coloca nun dedo.

Imaxe dun compás de dedo

Para utilizar o compás de dedo se deben seguir estes pasos:

Ilustración cos pasos para utilizar un compás de dedo

1.- Colocar o compás sobre o mapa
coa frecha de dirección paralela á liña que une os puntos de orixe e destino.
2.- Xirar o mapa co compás ata que as liñas do norte do mapa
e a agulla magnética coincidan.
E, con eses pasos, conséguese que a frecha de dirección do compás
indique cara onde hai que ir.

Tarxeta de control

A función deste cartón é deixar constancia do paso polas balizas.

O uso de dispositivos dixitais de rexistro fan que estas tarxetas de control se utilicen pouco. 

Exemplo de tarxeta de control.

Imaxe dunha tarxeta de control con diferentes apartados para recoller información

Os cadros numerados da parte inferior son para marcar coas pinzas das balizas se non existen ou non funcionan ben os dispositivos dixitais de control.

Vídeos para aprender máis

Vídeos ➜

Pictograma dun monitor para ver vídeos

Mapas e compás

A Carreira de orientación

Feito con eXeLearning (Nova xanela)