1. Contidos
Para compoñer con criterio unha imaxen temos en conta varios principios basados na percepción visual. Se trata de organizar as figuras que colocamos na nosa lámina ou superficie de traballo para que estas resulten equilibradas ou armónicas. Vamos partir dun formato armónico, o rectángulo áureo. Teremos en conta as achegas do pintor Kandinsky, inventor da arte abstracta: a estructura das forzas visuais dunha imaxe de Rudolf Arnheim e consellos de deseño gráfico de Donis A. Dondis.
Como referencias para compoñer unha imaxe armónica ou atractiva utilizamos na unidade didáctica o rectángulo áureo, a obra artística do pintor Kandisnky e algunhas das aportación de investigadores da percepción visual e do deseño gráfico.
Matemáticos gregos descubrieron fai dous milenios a proporción áurea e a aplicaron á arte. No Partenón podemos ver esa proporción que resulta máis armónica e atractiva a nosa percepción visual.
Ao dividir un segmento en dous partes a e b se cumple que (a+b)/a= a/b e se obtense unha proporción áurea na que a razón a/b ten un valor aproximado de 1,618... que se coñece como número áureo ou número phi.
A partir da definición de Euclides, da división dun segmento na sua razón media e extrema, introducimos a propiedade dos rectángulos áureos e obtemos tamén o número phi, valor da ecuación e da proporción áurea.
O rectángulo áureo descomponse nun cadrado e noutro rectángulo áureo. Estes rectángulos están relacionados por unha rotación dilatativa coa que podemos ampliar en mais rectángulos aureos por cuxos vertices trazamos a espiral áurea.
Observa as imaxes dun rectángulo áureo, do seu procedemento e da sua aplicación e resultado visual no Partenón.
A tia de Wassily Kandinsky contáballe de cativo contos e lendas da sua cidade, Moscú, que lle inspiraron e lle fixeron interesarse pola sua cultura. De moi xoven levaba sempre unha libreta na que debuxaba e escribía todo o que se lle ocurría e comenzó a interesarse polas cores da natureza.
Exerció con éxito como avogado ata os 30 anos. Con esa idade marchou para Alemania a estudar na Academia de Belas Artes de Munich. Foi profesor na innovadora Escola da Bauhaus de 1922 a 1932, ata que os nazis a pecharon.
É un dos primeiros pintores da arte abstracta e o seu artista máis representativo. Escribiu varios libros, entre eles Punto e liña sobre o plano no que investigou sobre o peso e a composición das formas simples.
Para Kandinsky o máis importante eran as cores e os sentimientos que lle producían. A música estaba moi unida a sua pintura. Para o pintor, como o fora para Piet Mondrian, a cor e o son non se podían separar e o cadro se convertía nunha obra musical.
"Todo se volvía claro...
a descrición dos obxectos perdía todo sentido...
no cadro só quedaban as cores:
un abismo abríase aos meus pes
Kandinsky, 1913, Sans titre (Etude pour Composition VII,Dominio Público, recuperada de wikipedia
Acuarela de Kandinsky considerada a primeira obra abstracta.
Porte fenetre a Collioure de Matisse 1914, dominio público, recuperada de wikipedia.
No libro Art and Visual Perception: A Psychology of the Creative Eye, o investigador da percepción visual, Rudolf Arnheim, propuso a idea dun esqueleto estructural para un formato de lienzo cadrado.
Coas suas investigacións Arnheim demostrou que o ollo humano busca a referencia do centro, da vertical e da horizontal en calquera imaxe. A partir destas referencias esto permite establecer un equilibrio en calquera elemento e as formas que se desvíe desta estructura van xerar unha tensión visual.
Cada formato de lienzo, lámina ou soporte gráfico, ten unha red estructural de forzas que o percorren. Incluso cando non hai elementos nel, o noso ollo verase atraído a certas partes do lienzo ou da imaxe contida nel, debido a red de forzas que se amosan a continuación.
Estructuras das forzas visuais
En deseño gráfico Donis A. Dondis co seu libro Sintaxe do deseño gráfico achega unha obra de referencia para os deseñadores.
O concepto sintaxe utilízase con moita frecuencia no mundo do deseño gráfico. Que significa sintaxe? De onde provén e que outras disciplinas utilizan este concepto?. Da sintaxe ao analise é un proceso que os pintores utilizan para trasladar ao lienzo a sua percepción do representado.
foroalfa.org/articulos/la-sintaxis-del-diseno-grafico