1
A condición física
Unidade 2

UNIDADE 2

CONDICIÓN FÍSICA

Podemos definir a condición física como o conxunto de factores que permiten que o corpo humano funcione axeitadamente e sexa quen de soportar e levar a cabo as tarefas básicas da súa vida cotiá.

Para iso, é preciso que haxa unha correcta coordinación entre os diversos sistemas do corpo humano e un bo desenvolvemento de todos eses factores que van estar implicados, evitando grandes diferenzas no grao de preparación de cada un deles.

Unha máquina ben preparada será aquela na que todas as súas pezas funcionen axeitadamente e teñan características similares, se non, o seu nivel virá marcado polas limitacións das pezas de menor calidade, ou o que é peor, non funcionará.

No caso do corpo humano, a situación é moi similar. De nada vale un desenvolvemento extremo dalgúns factores se outros, que non están ao mesmo nivel, van facer que os diversos compoñentes do corpo non rendan igual ou, o que é peor, provoquen desaxuntes que orixinen descompensacións ou lesións de diversa gravidade.

É por iso polo que resulta fundamental coñecer eses compoñentes que conforman a condición física, traballar axeitadamente cada un deles e así mellorar o rendemento xeral de todo o corpo, co fin de mantelo nunhas condicións óptimas de saúde que nos permitan satisfacer as necesidades da vida cotiá, a vida deportiva ou simplemente o paso dos anos, retrasando ao máximo as consecuencias do envellecemento.

Ao final do tema serás quen de:

  • Coñecer os efectos beneficiosos que ten a práctica regular de actividade física para a saúde.
  • Valorar os riscos e que poden ter unha práctica de actividades físicas non axeitada.
  • Recoñecer que é a condición física e as capacidades físicas básicas.
  • Coñecer e practicar actividades relacionadas coa forza
  • Coñecer e practicar actividades relacionadas coa velocidade
  • Coñecer e practicar actividades relacionadas coa flexibilidade
  • Coñecer e practicar actividades relacionadas coa resistencia
  • Se cometiches algún erro non te preocupes, se non foi así, noraboa.
    De calquera xeito abofé que unha vez levada a cabo esta unidade, aprenderás moito máis sobre a condición física, a súa importancia e as súas implicacións, polo que xa non dubidarás para respostar a este tipo de cuestións.
    Seguro que cando pensas en condición física, pensas en deportistas, adestramentos, olimpiadas ou retos formidables...mais non é así, a condición física é un concepto xenérico que serve para identificar un bó ou mal estado de rendemento do corpo, polo que podemos pensar en xogos, circuitos, exercicios,...todo iso que nos serve para traballar o noso corpo e mellorar o seu funcionamento.
    Comezaremos a unidade explicando cales son os factores que permiten mellorar neste tipo de actividades. Aprenderemos aspectos básicos, e identificaremos mecanismos sinxelos para mellorar en cada un dos apartados. Falaremos da implicación da condición física na vida cotiá e, finalmente, entenderemos o porqué da súa importancia no contorno educativo e nas nosas vidas.


    A condición física é o estado físico que ten unha persoa, é dicir, o nivel que presenta ese individuo no funcionamento do seu corpo. Así unha persoa que teña unha boa condición física será quen de realizar as diferentes actividades da súa vida cotiá ou deportiva con vigor e eficacia, mentres que alguén que teña unha mala condición física non poderá realizalas ou sentirá moito cansanzo e perda de eficacia.
    Acadar este óptimo estado pasa por coidar ao corpo mediante unha boa alimentación, descanso axeitado e un adestramento dos diferentes apartados que o forman.

    A alimentación é esencial, pois é o punto de partida para que o corpo teña enerxía e demais substancias para funcionar axeitadamente. Deberá ser san e equilibrada tanto en cantidade como en variedade, e respectar as proporcións dos diferentes tipos de alimentos.

    O descanso axeitado acádase durmindo un mínimo de 8 horas diarias, non saturando ao corpo de actividades e tensión, e mantendo un ritmo de vida relaxado e con certas rutinas.

    O adestramento ideal é aquel que nos permite ter o corpo preparado para as actividades que debemos afrontar, polo que debería ser algo personalizado, pero en calquera caso, debe incluir traballo equilibrado das catro capacidades físicas básicas, que son: forza, velocidade, flexibilidade e resistencia. Calquera desequilibrio nalgunha delas pode causar lesións ou perda de eficacia, polo que é fundamental un traballo conxunto de todas elas.



    É a capacidade resultante do conxunto de contraccións musculares que permiten opoñerse ou vencer unha resistencia. É fundamental na vida cotiá e no deporte, e un adestramento correcto permite a súa mellora de xeito moi importante. O exemplo da foto é unha melé de rugby, onde os equipos empurran para tentar avanzar e recoller o balón do medio.





    • Explosiva


      Explosiva

      Capacidade de realizar un movemento con resistencias baixas á máxima velocidade. Algúns exemplos deste tipo de forza poden ser un lanzamento, un salto, unha saída de tacos en atletismo, etc.


    • Máxima


      Máxima

      Capacidade de vencer unha resistencia máxima, como por exemplo a que se leva a cabo nun levantamento de pesas.


    • Forza-resistencia


      Forza-resistencia

      Capacidade de manter a aplicación dunha forza non máxima durante un tempo prolongado. Este tipo de forza é moi común e aparece, por exemplo, nunha competición de remo, unha vía de escalada ou un circuíto de actividades.


    A forza:
    Presta atención a este vídeo sobre a forza e os seus tipos. É un resumo de todo o repasado ata agora, porque se cadra aínda tiñas algunha dúbida.

    É a capacidade de realizar un movemento ou percorrer unha distancia no menor tempo posible. Depende dalgúns factores biolóxicos (idade, sexo, herdanza), nivel de adestramento, número e tipo de segmentos corporais implicados, grao de quecemento e nivel de concentración, etc.
    Os humanos temos o noso teito de velocidade correndo aproximadamente nos 36 Km/h, mentras que outros animais como o guepardo poden acadar os 120 Km/h.

    • Desprazamento


      De desprazamento

      É a capacidade que nos permite percorrer un espazo determinado no menor tempo posible. Depende da amplitude da zancada e da frecuencia dos pasos. A amplitude é a lonxitude de cada paso, e a frecuencia o número de pasos realizados no menor tempo posible.




    • Reacción


      De reacción

      É
      a capacidade de responder ante un estímulo no menor tempo posible. Os estímulos aos cales podemos responder son tres: Visual, táctil e sonoro


    • Segmentaria


      Segmentaria

      Tamén é coñecida como xestual. É a capacidade de realizar un movemento o máis rápido posible. Depende de factores como a técnica, a número de músculos implicados ou a lateralidade. Un exemplo pode ser un saque de tenis.


    A velocidade

    Como vimos anteriormente, existen tres tipos de velocidade, polo que o tipo de traballo será moi diferente dependendo do que queiramos mellorar:

    Velocidade de reacción.

  • Saídas dende calquera posición.
  • Exercicios con diferentes tipos de estímulos.
  • Exercicios de concentración

  • Velocidade segmentaria.

  • Repeticións de actividades sinxelas.
  • Simplificación de actividades complicadas.
  • División e práctica illada de exercicios complexos.

  • Velocidade de desprazamento.

  • Para a amplitude: exercicios de forza (multisaltos, lastres, arrastres, escaleiras, costas, etc)
  • Para a frecuencia: exercicios de técnica, hipervelocidade (costas cara abaixo, gomas,...)
  • É a capacidade de realizar movementos coa máxima amplitude, con facilidade e soltura. É a única capacidade física involutiva, é dicir, vai minguando dende que nacemos, polo que é moi importante traballala para evitar acurtamentos musculares e rixidez nas articulacións que nos impidan levar a cabo actividades básicas na nosa vida cotiá. Exemplos de actividades onde se precisa certa flexibilidade son realizar un espagat, pasar un valo ou rañar as costas.

    • Activa


      Activa

      Neste caso, esa postura forzada é preciso acadala ou mantela mediante a contracción dos músculos desa articulación, polo que precisamos unha gran amplitude e ademais forza. Un exemplo pode ser unha patada de taekwondo ou unha zancada nun baile.


    • Pasiva


      Pasiva

      É aquela na que realizamos unha postura con amplitude e mantemos a posición durante uns intres. Durante a apertura non hai movemento e a acción é levada a cabo por unha forza externa como pode ser un compañeiro, a acción da gravidade, un peso, etc.


    Agora que xa aprendiches algo sobre a teoría da flexibilidade seguro que este vídeo será a ferramenta ideal para que completes os teus coñecementos, así que preme o botón e presta atención.

    É a capacidade que ten o organismo para soportar esforzos prolongados ou intensos cando hai alta participación do aparato cardiorespiratorio, é dicir, deben estar implicados grandes grupos musculares de xeito que todo o corpo estea activado. Tamén fai referencia á capacidade que ten o organismo para recuperarse despois deses esforzos. Exemplos desta capacidade poden ser correr, nadar, andar en bicicleta, etc. sempre e cando se leven a cabo durante un tempo prolongado.

    • Aeróbica


      Aeróbica

      É a capacidade que nos permite soportar esforzos de longa duración e baixa ou mediana intensidade co suficiente aporte de osíxeno. A enerxía para que funcione o organismo obtense mediante un sistema no que é preciso a entrada dese osíxeno, polo que serán actividades nas que mentras traballamos podamos respirar con relativa facilidade. Exemplos deste tipo poden ser andar 1 hora, nadar 1000 m, correr unha maratón, etc.


    • Anaeróbica


      Anaeróbica

      É a capacidade que ten o organismo de realizar esforzos moi intensos e de curta duración sen o suficiente aporte de osíxeno. Debido a esa intensidade, non somos capaces de respirar con normalidade e por tanto as actividades non poden ser moi longas, como moito arredor de 1 minuto. Exemplos deste tipo poden ser correr 100-400 metros, nadar 25 metros, etc.


    A resistencia

    Sistemas continuos: son aqueles que se realizan durante un amplo período de tempo de forma continuada. Non existen pausas no desenvolvemento dos mesmos e polo tanto a intensidade vai ser media ou baixa.

  • Carreira continua: trátase de correr de forma ininterrompida distancias longas a baixa ou media intensidade..
  • Fartlek: consiste en correr de forma continuada pero variando o ritmo de carreira en diferentes tramos.
  • Sistemas fraccionados: Son aqueles nos que, co fin de aumentar a intensidade, intercálanse pausas de recuperación dentro das series.

  • Adestramento en intervalos: consiste en realizar series de distancias relativamente curtas intercalando pausas.
  • A Organización Mundial para a Saúde (OMS) define a saúde como o estado completo de benestar mental, social e físico, e non só á ausencia de enfermidade. Esta afirmación implica que a o apartado mental, o social e o físico deben estar estreitamente unidos para que o corpo funcione axeitadamente e o conxunto do noso organismo renda ao nivel que precisa. Só así lograremos acadar o que é coñecida como "calidade de vida".

    Neste tema ocupámonos do ámbito motor, do conxunto de aspectos que son responsables de que a nosa condición física sexa axeitada ás nosas necesidades, e por iso abordamos un repaso adaptado ao nivel no que estamos, sobre as catro capacidades físicas (forza, velocidade, flexibilidade e resistencia). Fixemos unha valoración inicial, explicamos as características de todas elas, vimos exemplos e avaliamos o grao de asimilación dos conceptos. Así pois, estamos preparados para profundizar na teoría e, sobre todo, na práctica de todas elas.

    Se nunca fixeches actividades de xeito habitual, é preciso que sigas unhas pautas básicas como non tratar de facelo todo o primeiro día, rodearte de amigos para evitar aburrirte, facer unha actividade que che guste ou marcar uns prazos para obrigarte a coller hábito. Se superas a primeira fase de adaptación, seguro que mudas os teus hábitos sedentarios e melloras a túa calidade de vida.

    Se despois desa fase segues os consellos de traballo de cada unha das capacidades, seguro que mellorarás a túa condición física e, quen sabe, igual acabas practicando algunha actividade deportiva a un alto nivel.

    De calquera xeito, agora depende de tí. Nós cremos que estás preparado. Ánimo

    Traballo de investigación

    Agora que xa coñeces o que son as capacidades físicas básicas e a condición física en xeral, é o momento de que investigues un pouco sobre o tema, para coñecer cales son as posibilidades que poderías ter na túa vila.
    O traballo que propoñemos a continuación é importante para a avaliación, polo que segue as pautas marcadas e trata de completar todos os apartados con responsabilidade e amosando a túa capacidade de razoar e relacionar os conceptos que aprendiches ao longo desta unidade.

  • Elabora un listado de espazos da túa vila onde a xente realiza actividades físicas de xeito habitual (praia, parques, paseos,...)
  • Escolle catro ou cinco deles onde poidas realizar actividades físicas de baixa intensidade cos amigos
  • Planifica un diario durante dúas semanas nas que organices actividades saudables para todos os días. Lembra que non se trata de programar adestramentos nin partidos, se non de propoñer situacións agradables e accesibles, como pasear, xogar ou nadar un pouco. A idea é que descubras a enorme cantidade de opcións que existen na túa vila e a facilidade que poderías ter para realizar actividades saudables se realmente tiveras interese.
  • Recorda que debes amosar a túa capacidade investigadora pero, sobre todo, a de relacionar os conceptos aprendidos coa realidade na que vives, así que ánimo, amósanos que dominas o concepto de calidade de vida e prepara un bo traballo.



    CRÉDITOS TEMA 2: CONDICIÓN FÍSICA