Atenea Partenos

Atenea Partenos

O Partenón, o magnífico templo construído entre 447 e 432 a. C. durante a Idade Dourada de Pericles, é hoxe en día a obra máis encomiada da Acrópole de Atenas. Con todo, o edificio era só era o "estoxo" para albergar a estatua de culto da deusa Atenea Partenos ("doncela" ou "virxe") realizada polo mestre Fidias en ouro e marfil. Unha obra que proclamaría ao mundo o éxito de Atenas como líder da coalición de forzas gregas nas Guerras Médicas. O templo chegou nun magnífico estado até o século XVII e puido ser admirado durante moito tempo e aínda hoxe podería ser reconstruído con gran precisión. Desgraciadamente, a estatua, que foi símbolo dos polis durante mil anos, desapareceu dos rexistros históricos na Antigüidade tardía (século V d. C.), posiblemente levada a Constantinopla e alí destruída.

A pesar da súa gran fama, Atenea Partenos deixou sorprendentemente poucas descricións e ningunha moi detalladas. Segundo Plinio o Vello, a altura da estatua da Atenea Partenos foi de preto de 11,5 metros de altura (26 cóbados), incluíndo o pedestal de 1,5 metros. A carne (brazos, pés e cara) estaba feita de marfil, tallada a pezas, e o resto da figura (vestido e panoplia) estaba recuberto con placas de pan de ouro removibles (1140 quilos ou 44 talentos). Unha estrutura ou esqueleto de madeira e bronce soportaría o peso dos materiais preciosos. Estímase que a estatua lle custou á cidade ao redor de 5.000 talentos, unha fortuna, moito máis que o diñeiro empregado na construción do propio Partenón.

Fronte á estatua había un estanque de pouca profundidade de auga, que tiña unha dobre función: reflectir a luz na cámara e manter un ambiente húmido para preservar mellor o marfil.

Segundo Pausanias, a deusa aparecía de pé sostendo nunha man a imaxe de Niké alada, a Deusa da Vitoria. Esta man puido ser apoiado por unha columna ou outro elemento semellante, pero as fontes literarias son contraditorios e mesmo a iconografía, que varía, aparecendo con e sen apoio. Na outra man sostiña unha lanza e un escudo de 5 metros apoiado na terra, do que saía unha serpe, Erictonio ou Erecteo, o seu fillo adoptivo e o primeiro rei mítico de Atenas. O escudo tiña escenas da Gigantomaquia (no interior) e da Amazonomaquia (no exterior).

Sobre a súa cabeza, tiña un casco ricamente decorado, coroado por unha esfinge flanqueado billas en relevo e dous Pegasos alados. O seu peplo chegaba até os pés e no peito posuía o seu egida, unha pel de cabra coa que Atenea cubría os seus ombreiros e á que incorporou a cabeza de Medusa en marfil.

                              Reproducción contemporánea da Atenea Partenos, realizada por Alan LeQuire, erixida no interior da copia do Partenón que se levanta na cidade de Nashville (Tenesse)

 

                    Reconstrucción da Historia do Partenón da Acrópole de Atenas:

Costa Grava. ParthenonLicencia de YouTube estándar

Obra publicada con Licencia Creative Commons Reconocimiento No comercial Sin obra derivada 4.0