Saltar navegación

GUÍA PARA O PROFESORADO

INTRODUCIÓN

Este recurso foi deseñado para ser utilizado na área de Ciencias da Natureza, os niveis de 5º e 6º de educación primaria. A planificación desta secuencia didáctica está organizada para seguir a metodoloxía da clase invertida (flipped classroom, para más información véase https://www.theflippedclassroom.es/what-is-innovacion-educativa/), aínda que se pode adaptar facilmente a outras propostas metodolóxicas máis clásicas. A través desta secuencia, o alumnado comprenderá, dun xeito máis vivencial, conceptos fundamentais presentes no medio natural.

OBXECTIVOS

Segundo os obxectivos establecidos no Decreto 105/2014 polo que se establece o currículum para etapa de educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia, no desenvolvemento deste recurso didáctico o alumno adquirirá os seguintes obxectivos:

  • Coñecer e apreciar os valores e normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse  para o exercicio da cidadanía e respectar o pluralismo.
  • Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, actitudes de confianza nun mesmo, o sentido crítico, a iniciativa persoal, a curiosidade, interese e creatividade.
  • Coñecer e utilizar de xeito apropiado a lingua galega.
  • Coñecer aspectos fundamentais das Ciencias da natureza.
  • Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais.

CONTIDOS

  • As máquinas simples.
  • A polea.
  • O plano inclinado.
  • A panca. Tipos de pancas.
  • O torno.
  • As máquinas compostas.
  • Operadores mecánicos.
  • As engrenaxes.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN

  • Diferenciar entre máquinas simples e compostas.
  • Recoñecer as principais características e aplicacións das máquinas simples.
  • Distinguir os diferentes tipos de pancas.
  • Recoñecer o funcionamento dunha engrenaxe e as posibles composicións que permiten facer.
  • Expresarse con corrección de forma oral ou escrita.
  • Desenvolver as destrezas necesarias para traballar en equipo.

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

  • Explica a diferenza entre unha máquina simple e composta.
  • Identifica as principais características e aplicacións das máquinas simples.
  • Clasifica as pancas segundo sexan de primeiro, segundo o terceiro xénero. 
  • Comprende o funcionamento dunha engrenaxe.
  • Presenta os seus traballos de acordo ás normas básicas da lingua.
  • Amosa as destrezas necesarias cando realiza unha tarefa en grupo.

ORIENTACIÓNS METODOLÓXICAS

Como se avanzou na introducción desta guía, a proposta para este recurso consiste en levar a cabo na materia a metodoloxía da clase invertida, de xeito que sexa o alumnado o que individualmente traballe o recurso para despois levar á aula un intercambio de impresións, dúbidas  e conclusións, e a continuación desenvolver as propostas de traballo individual e grupal. A meirande parte das actividades están planificadas para realizarse a través do traballo cooperativo, e teñen como finalidade abrirse ao resto da comunidade educativa.

ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

Trátase dun recurso aberto, é dicir, posúe a característica de ser modificable, de xeito que o docente pode adaptalo segundo as necesidades do alumnado. O carácter multimedia facilita a comprensión dos contidos ao estimular varios sentidos á vez; como suxestión, pódese ir revisando o visionado e deténdose en cada fase para insistir nas diferentes etapas do vídeo e repetir a secuencia ás veces que sexa necesario, no caso de alumnado con dificultades de comprensión. Por outra banda, inclúese  un apartado "sabías que..." para que aquel alumnado con inquietudes sobre este tema poida ampliar os seus coñecementos.

ACTIVIDADES

ACTIVIDADE 1: posta en común do visionado do vídeo 1, resolución de dúbidas e comunicación de conclusións.  Cada alumno individualmente deseñará un esquema ilustrado sobre as diferentes máquinas simples, acompañada cada ilustración dunha pequena explicación (unha sesión).

ACTIVIDADE 2: posta en común do visionado do segundo experimento, resolución de dúbidas e comunicación de conclusións. Pedirlle aos alumnos que en equipos de 4-5 alumnos realicen un mural co debuxo dunha bicicleta indicando nel os mecanismos e operadores relativos ás máquinas simples, indicando a súa función. Para facer máis motivadora a actividade, pode suxerirlle aos alumnos que leven algunha bicicleta ao centro e desenvolver a actividade no patio. A finalidade é expoñer os muráis nos corredores do centro (tres sesións).

ACTIVIDADE 3: propoñerlle ao alumnado que en equipos de 4-5 alumnos elaboren unha lista no ordenador sobre as máquinas e ferramentas que se atopan habitualmente nas casas, para clasificalas polo tipo de enerxía que precisan e tamén indicando se son simples ou compostas (unha sesión).

INSTRUMENTOS PARA A AVALIACIÓN

  • Folla de rexistro coa participación durante as clases, exposición de dúbidas e reflexión sobre os vídeos.
  • Entrega de traballos (esquema ilustrado das máquinas simples, mural coas partes da bicicleta, lista coa clasificación de ferramentas e máquinas).
  • Rexistro do traballo individual dentro do grupo.
  • Rexistro da coavaliación dos compañeiros.

Para facilitar o labor docente, recomendamos consultar a listaxe de rúbricas do proxecto EDIA para a educación primaria, e adaptalas ás actividades propostas e ao grupo de alumnos:

http://cedec.educalab.es/rubricas/

TEMPORALIZACIÓN

Esta secuencia didáctica está deseñada para desenvolverse en cinco sesións.

RECURSOS

  • RECURSOS DIXITAIS: ordenador (mínimo un equipo por grupo); procesador de textos e acceso a internet. Para levar a cabo a clase invertida, cada alumno debe ter un ordenador e acceso á rede na súa casa.
  • RECURSOS MATERIAIS: material do alumno; cartolinas. Pódese levar ao centro algunha bicicleta por parte do alumnado para comprobar como funciona cada operador mecánico. O alumnado, ou ben o profesor podería levar diferentes máquinas e ferramentas á aula para a súa clasificación na actividade 3.