Ramón Cabanillas pretendía, a través da súa obra teatral, concienciar o pobo, este era o obxectivo d´A man de Santiña (1921), que escribiu animado por Antón Vilar Ponte, e O mariscal (1926), obra de Cabanillas e do mesmo Vilar Ponte.
A man de Santiña: sinxela comedia de tema amoroso cuxa acción se desenvolve nun pazo, polo tanto, en palabras de Laura Tato Fontaíña, a obra "rompía coa tradición ruralista e presentaba en escena a persoas das clases sociais máis altas falando galego"; a contribución á normalización do idioma é evidente. A obra xira en torno á amor entre Ricardo, que acaba de regresar da emigración, e Marirrosa. Ricardo pensa en casar con ela pero, engañado, cre que ela ama o seu tío Salvador (viúvo), co que vive para coidar das súas fillas: Rosario e Santiña; é precisamente esta última a que aclarará o malentendido e fará posible un final feliz para a parella.
O escenógrafo Camilo Díaz Baliño encargouse da decoración para a representación da obra.
Aquí temos, a partir da obra de Cabanillas, unha montaxe da Escola Municipal de Teatro de Cambados, dirixida por Noelia Toledano:
O mariscal: traxedia histórica en verso, influenciada polo teatro nacionalista do irlandés Yeats, concibida a base de feitos históricos e lenda, na que se presenta a execución do mariscal Pardo de Cela, ordenada polos Reis Católicos. O mariscal aparece representado como un mártir, que simboliza a oposición ó poder centralista dos Reis Católicos. Esta obra foi musicada por Eduardo Rodríguez-Losada Rebellón e, posteriormente, pola Orquestra Sinfónica de Galicia, e representada en varias ciudades. Os decorados, tal como acontecerá con A man de Santiña correron a cargo de Camilo Díaz Baliño.