ACLARACIÓN LINGÜÍSTICA

Inicio

Por imperativo da Consellería de Educación, neste traballo optouse por utilizar as Normas Ortográfica e Morfolóxicas do Idioma Galego (NORMIG) publicadas no 2003 pola Real Academia Galega (RAG), se ben pensamos que o futuro do galego vai parello da súa relación coas variantes irmás lusófonas.

Por outro lado, máis aló do problema ortográfico, nos encontramos como principal reto a solventar os aspectos relacionados co léxico. Isto foi máis notorio nos campos específicos nos que se centra o traballo, principalmente os da Educación Física, Medicina e Nutrición. A situación nalgún deles é dunha total ausencia de desenvolvemento lexical específico, complicado ademais por existir fontes terminolóxicos de diferentes institucións (RAG, Termigal, Digalego, AGAL, AEG) con disparidade de solucións que, nalgúns casos, incluso se opoñen. Como exemplo sirva o termo do Termigal "estiradas" para referirse a exercicios de alongamento muscular (en inglés de “stretching”) que no dicionario en liña da RAG e no Digalego da Xunta aparece vinculado a unha acción dos gardametas para deter a pelota. É máis, o citado dicionario da RAG, non encontramos ningún termo que recolla o citado concepto. Esta situación chegou tal nivel de caos que nos vimos na obriga de pórmonos en contacto cos responsábeis de lexicografía da RAG e do ILGA.

Dada a situación, optouse por utilizar como referencia base terminolóxica o Dicionario da RAG (único coa consideración necesaria para fixar “norma”). Agora ben temos encontrado grandes lagoas e mesmo algúns erros nas definicións dos termos específicos dos campos lexicais antes citados. Así, por exemplo, neste dicionario defínese o “peroné” como o “óso da perna situado por detrás da tibia e máis curto e delgado ca esta”, cando en realidade se encontra situado lateralmente á tibia, no lado externo. Estas eivas foron notificadas ao responsábel do Seminario de Lexicografía da RAG para a súa valoración e modificación se o considerasen oportuna.

A existencia dos problemas mencionados no parágrafo anterior obrigounos a tomar decisións de tipo lingüístico, nomeadamente léxico, para poder continuar o traballo. Os criterios que se seguiron para manter unha certa coherencia interna en canto a estas decisións foron:

• En primeiro lugar revisar a existencia de cada termo específico dentro do Dicionario da RAG. No caso de que un termo estivera recollido neste dicionario optouse por consideralo como válido, a pesar de que nalgúns casos non concordaramos coa proposta. Este sería o caso dos termos deportivos tomados directamente do español, maioritariamente a partir dos anos 80 do século pasado, coa aparición da TVG e que nos afastan das opcións lusófonas, por exemplo, “quentamento” ou “quecemento” por “aquecimento”.
• No caso de existir varias opcións elixiuse sempre a máis próxima ao português continental, tal como recomendan as NORMIG no seu preámbulo, no tocante á creación de neoloxismos.
• En certos casos nos que o termo non estaba recollido no Dicionario da RAG e existía disparidade de opcións dentro do portugués, optamos por manter o criterio das NORMIG no tocante a tomar como referencia a variante continental por proximidade lingüística. Agora ben, isto levounos a ter dúbidas en certos termos, como o caso de “ácido gordo” que se ben nos achegan á variante portuguesa continental nos alonxan da brasileira “ácido graxo”, moito mais próxima as solucións das outras linguas romances (“ácido graxo” en español, “acide gras” en francés, “acidi grassi” en italiano, “àcid gras” en catalán).

Como resultado de toda esta situación optamos tamén por introducir un apartado de “Glosario” interactivo e accesíbel dende todos os apartados do que consta o recurso didáctico presentado.

REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS LINGÜÍSTICAS

• Real Academia Galega – Instituto Galego da Lingua (2005). Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. Santiago de Compostela. Xunta de Galicia

VOCABULARIOS

(recollidos todos na web da Sección de Terminoloxía do Servizo de Normalización Lingüística da Universidade de Santiago de Compostela)

• Rodríguez Río, X.A. (coord.) (2008). Vocabulario de medicina : (galego-español-inglés-portugués). Servizo de Normalización Lingüística Santiago de Compostela : Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico.
• Comisson Lingüística da Associaçom de Estudos Galegos (2016). Dicionário Galego do Basquetebol.
• Comisson Lingüística da Associaçom de Estudos Galegos (2016). Dicionário Galego do Futebol. Segunda ediçom, revista e acrescentada, com inclusom do vocabulário fundamental do futebol gaélico.
• Comisson Lingüística da Associaçom Galegos da Língua (2015). Dicionário Galego do Futebol.

DICIONARIOS

• Buarque de Holanda Ferreira, A. (2018). Dicionário Aurélio da Lingua Portuguesa.
• Estraviz, I. A. e Durão, C. (2018). Dicionário Estraviz.
• Franco Grande, X.L. (1978). Diccionario Galego-Castelán. 4ª Edición. Galaxia. Vigo.
• González González (Dir.) (2012). Dicionario da Real Academia Galega.
• VV.AA. (2018). Infopedia. Dicionários Porto Editora.
• Real Academia de la Lengua (2017). Diccionario de la lengua española.
• Xunta de Galicia (2013). Digalego. Dicionário de Galego.

Inicio