Debruzámonos no contexto da literatura dos séculos XVI-XIX, comprendemos algúns dos textos e investigamos os feitos históricos que recollen.
a) A Idade Moderna
Atendede o seguinte vídeo e construíde un esquema ou mapa que conteña:
· Os restos literarios ordenados por séculos e xéneros.
· A autora ou autor de cada un.
· Unha nota sobre o contido daqueles textos destacados.
b) O Rexurdimento
b.1) Lede e ordenade os feitos históricos do s. XIX incluídos -desordenados- na seguinte liña temporal. Cada elemento debe situarse nunha data (punto azul) ou nunha franxa de tempo (barra de cor). Non esquezades pasar o cursor sobre a icona de información de cada un.
b.2) A seguir, indicade que elemento de enlace se precisaría entre os termos seguintes nun mapa de ideas sobre o contexto do Rexurdimento.
- División provincial - ... - Formación do movemento provincialista
- Comezo da emigración masiva - ... - Temporal a Castela e xeral a América
- Chegada do ferrocarril a Galicia - ... - O progreso para autores como Curros
- Prensa en galego - ... - Lamas Carvajal
- Movemento rexionalista - ... - Brañas e Murguía
b.3) Ademais achegade os contidos que ligarían os seguintes elementos de enlace nun mapa de ideas.
- (Desamortización de Mendizábal) ... - e mais - ...
- (Celtismo) ... - na literatura - ...
- (Banquete de Conxo) ... - co fin de - ...
- (Sexenio Revolucionario) ... - contribúe a - ...
a) Lede con atención os textos desta escolma e respondede as cuestións que están a seguir.
Pranto da Frouseira
- A que feitos históricos se refire o texto? Recollédeos ordenadamente.
- A quen corresponde a voz poética?
- Que perspectiva do conflito amosa esa voz? Tede en conta a comparación que se establece entre o Mariscal e Xesús.
Respice finem
- Cal é o suceso que provoca a escrita?
- A quen se dirixe a voz poética e con que actitude?
- Que credes que quere transmitir a gradación do último verso?
Saqueo de Cangas polos turcos
- Escribide en dúas columnas e en orde cronolóxica as accións dos turcos e mais a dos veciños.
- Como son caracterizados os “mouros”? Cal é o principal motivo que fai que se presenten como os “outros”?
Na chegada a Ourense da primeira locomotora
- Concretade a situación (momento, lugar, persoas) que provoca o poema e que xa sintetiza o título.
- Que pretende o falante lírico ante a chegada da locomotora?
- Na segunda parte, a voz poética diríxese á catedral e ao río Miño. Como os mostra e que lles pide?
b) Organizade os textos anteriores sinalando as características dadas.
Poemas Características |
Pranto da Frouseira |
Respice finem |
Saqueo de Cangas... |
Na chegada a Ourense... |
Presenta o desenvolvemento e as consecuencias dun suceso histórico |
||||
Reflexiona criticamente sobre a sociedade a partir dun feito relevante |
||||
Homenaxea un personaxe histórico |
||||
É poesía de base popular, anónima |
||||
Trátase de poesía de autor, culta |
||||
Amosa que non houbo falta de capacidade creativa nos SS.EE., senón unha política adversa para Galicia e a lingua |
||||
Poema dun dos autores do Rexurdimento, engadido na 2ª edición do seu principal libro |
a) Cos apoios de abaixo se é preciso, localizade os recursos sinalados no final de cada poema da Idade Moderna (os tres primeiros). Que pretenden provocar no receptor?
b) Sinalade os principais recursos da poesía de Curros recollida. Cales identificades? Advírtense semellanzas cos anteriores poemas? Contrastade, en todo caso, a enumeración do segundo verso coa do "Respice finem" en canto á forma e aos fins. Comparade, así mesmo, a carga da metáfora personificadora do inicio da segunda parte coas personificacións dos outros textos.
c) Pola métrica e a complexidade sintáctica distínguense con claridade os poemas de base popular dos cultos. Tamén se advirten diferenzas entre estes a respecto dos recursos empregados? Como?
Deixamos fóra o "Respice finem" e repartimos os demais poemas entre os grupos. Cada un investigará agora as causas do feito central do seu texto e mais como aconteceu. A seguir preséntanse as circunstancias clave e cumprirá sobre elas:
· Determinar cales serán os motivos nos que haberá que profundar.
· Decidir que momentos nos interesaría ampliar con detalles e descricións.
· Seguir a orde temporal para ir anotando a información que se localice.
No apoio propóñense fontes dixitais. En todo caso, botade tamén man do buscador con proveito das estratexias de procura por etiquetas e de traballo coas fontes.