A castaña

A castaña é un dos alimentos mais antigos da Humanidade. Desde o Paleolítico o home aproveitou e alimentouse de castañas e landras. Na relixión celta, o castiñeiro debeu de ser venerado polos seus druídas, en compaña do carballo.
O castiñeiro foi a árbore do pan das nosas tribos antes da chegada dos romanos, comíanas asadas, ou facían fariña das castañas secas ou "pilongas", para alimentarse durante todo o ano.
Ata hai poucos anos, eran alimento base da poboación europea en forma de fruto fresco, seco, sen as súas peles, ou moída en fariña. No século XVI, viñeron as patacas e o millo de América, estableceuse a competencia e perderon pouco a pouco protagonismo na dieta campesiña, e moito mais ao ser atacada a nobre árbore por enfermidades como o "chancro" e a "tinta".
O número de castiñeiros diminuíu en Galicia a pesares das repoboacións, diminuíndo tamén a producción cada ano. Cada vez mais, a invasión de piñeiros e eucaliptos denigra os nosos montes e fainos presa dos incendios.
 

O castiñeiro, unha árbore nobre
O castiñeiro é unha árbore nobre e non só produce castañas. Dános unha magnífica sombra en verán e leña en inverno. En simbiose, produce uns marabillosos cogumelos, compañeiros culinarias nos mais delicados pratos. Embelece a paisaxe, protexe e mellora o ecosistema humano, tan depredado por producións rápidas dun home que cada vez ten máis présa. A castaña proporciona uns benefícios considerables tanto polo valor real das exportacións como polo número de quilos comercializados directamente ou por medio de productos derivados, especialmente das castañas confitadas.
As castañas prodúcense en Outono e no momento exacto de probar o viño novo, producido en setembro, asi como nos días en que se acompaña o cocho sacrificado, como regulamento, no dia de "San Martiño", o dia 11 de novembro. As cidades medran e as tradicións esvaécense, pero aínda en aldeas, pobos e cidades, os homes lembran antigos pratos tradicionais que se comían en casa dos seus avós, feitos ou acompañados de castañas.